Johannes 2,1-11
- Vertaling: Klaas Holwerda
- voor 15 januari 2023: 2e na Epifanie (A-jaar)
- uit Johannes: Johannes 2,1-11
Noten
-
De derde dag is in bijbelse verhalen vaak de beslissende dag (Gen. 22,4; Gen. 31,22; 34,25; 40,20; 42,18; Joz. 9,17; Rich. 20,30; 1Kon. 12,12; Hos. 6,2; Est. 5,1; 2Kro. 10,12; Mat. 16,21; Mat. 17,23; 20,19; Luc. 9,22; Luc. 18,33; Luc. 24,7.46; 1Kor. 15,4). Een midrasj noemt de derde dag het meest geschikt voor een huwelijk, omdat God die dag tweemaal constateert dat het goed was: eenmaal voor de bruidegom en eenmaal voor de bruid.↩︎
-
Kana: naar klank een zinspeling op Kanaän? In Kana gebeuren twee tekenen: de verandering van water in wijn (2,1-11) en de genezing van de zoon van de hoveling (Joh. 4,46-54). Natanaël komt uit Kana (Joh. 21,2).↩︎
-
Galilea (grenzend aan het gebied van de heidenen) lijkt te staan tegenover Judea (plek van de tempel en reinigingsrituelen, cf. Joh. 2,5). Kana in Galilea (2,1.11) vormt een inclusie (het raam waarin de perikoop is gevat).↩︎
-
Vanwege de verbale vorm (singularis) is gekozen voor: met zijn leerlingen (letterlijk staat er: Geroepen was ook Jezus en zijn leerlingen tot de bruiloft*); cf. Op. 19,9).↩︎
-
υστερειν (pt aor act) = achterblijven, ontbreken, gemist worden, tekortkomen, gebrek hebben, missen (Murre); mogelijk aoristus inchoativus: beginnen te ontbreken, opraken? Het verhaal ontwikkelt zich van tekort naar overvloed (cf. vervulde vreugde Joh. 3,29; Joh. 15,11; Joh. 16,24; Joh. 17,13).↩︎
-
Haar naam Maria ontbreekt in het verhaal; tot driemaal toe figureert zij als de moeder van Jezus (2,1.3.5).↩︎
-
De frase klinkt afstandelijk en lijkt in de Septuagint een oorlogsverklaring (Rich. 11,12; 2Sam. 16,10; 2Sam. 19,25; 1Kon. 17,18; 2Kon. 3,13; Ezra 1,24; 2Kro. 35,21); zie ook Mar. 1,24; Mar. 5,7; Mat. 8,29; Luc. 8,28).↩︎
-
ηκειν (ind prs act) = komen, in aantocht zijn (Murre); het gaat hier om een leidmotief in het boek: zie Joh. 7,30; Joh. 8,20; Joh. 12,23 (cf. Joh. 12,23.27; Joh. 13,1; Joh. 17,1 en ook Joh. 4,21.23; Joh. 5,25.28; Joh. 16,2.4.21.25.32).↩︎
-
διακονος = dienaar, bediende (Murre). Zinspeelt het verhaal tussen de regels ook op de eucharistie?↩︎
-
Citaat uit Gen. 41,35.↩︎
-
μετρητης: inhoudsmaat van circa 40 liter.↩︎
-
αντλεειν (imp aor act) = putten, scheppen (Murre); normaliter voor putten uit een bron (Gen. 24,13.20; Ex. 2,16.19; Jes. 12,3; Spr. 9,12; NT enkel Joh. 2,8-9 en Joh. 4,7.15).↩︎
-
αρχιτρικλινος (alleen hier: Joh. 2,8-9) = opperhofmeester, opperste van de bedienden (Murre); cf. αρχη (Joh. 2,11) en αρχιερευς (opperpriester Joh. 7,32.45; Joh. 11,47.49.51,57; Joh. 12,10; 18,13.19.22.24.35; Joh. 19,6.15.21).↩︎
-
αρχη = aanvang, begin of (met genitivus van een ander zelfstandig naamwoord) eerste (πρωτος) (Murre); vertaling met beginsel, prototype is zo ook mogelijk.↩︎
-
σημειον (teken, merkteken) is een motiefwoord in het boek (zie Joh. 2,11.18.23; Joh. 3,2; Joh. 4,54; Joh. 6,2.14.26; Joh. 7,31; Joh. 9,16; Joh. 10,41; Joh. 11,47; Joh. 12,18.37; Joh. 20,30). De genezing van de zoon van de hoveling wordt expliciet benoemd als tweede teken dat Jezus doet (Joh. 4,54).↩︎
-
δοξα = eer, lof, huldebetoon, heerlijkheid (Murre).↩︎
-
φανεροειν (ind aor act) = aan het licht brengen, zichtbaar maken; passief: openbaar/zichtbaar worden (Murre).↩︎
-
πιστευειν (ind aor act) = geloven, vertrouwen (Murre); hier opgevat als aoristus inchoativus.↩︎